• ‪+91 91 5663 197 7‬
  • support@tazatak.com

Vishnukundins-నరబలిని ప్రోత్సహహించిన రాజవంశం -విష్ణు కుండినులు

WhatsApp
Telegram
Facebook
Twitter
LinkedIn

Join Our WhatsApp Channel

విష్ణు కుండినుల వంశం యొక్క వివరాలు

  1. Category
 Details
Founder-వంశ స్థాపకుడు ఇంద్రవర్మ (మహారాజేంద్ర వర్మ)
Capitals- రాజధాని ఇంద్రపాల నగరం, కీసర, అమరపురం, దెందులూరు
Religion-మతం  వైదికమతం (వైష్ణవం)
Official Language-రాజభాష  సంస్కృతం
Royal Emblem-చిహ్నం  పంజా ఎత్తిన సింహం
Last Ruler-చివరి పాలకుడు  మంచన భట్టారకుడు
worshipped -కులదేవుడు శ్రీపర్వతస్వామి (శ్రీశైల మల్లికార్జునుడు)
Greatest Ruler-గొప్ప రాజు  రెండవ మాధవవర్మ
Special Feature-ప్రత్యేకత  నరమేధ యాగం / నరబలిని ప్రోత్సహించుట
Art & Architecture-శిల్పకళ  గుహాలయాలు (ఉండవల్లి)
Self-Identification తమను తాము అమరపురీశులు, శ్రీపర్వతస్వామి పాదానుధ్యానులుగా పిలుచుకున్నారు
Coin Symbol-చిహ్నం  నంది
Original Homeland-స్వస్థలం  మహబూబ్ నగర్ జిల్లా ఆమ్రాబాద్ మండలం (మున్నూరు కోట ప్రాంతం)
Greatest ruler -గొప్పవాడు మాధవవర్మ -2,ఇతను పరిపాలన స్వర్ణయుగంగ  సాగింది
First Capital-మొదటి రాజధాని  అమరపురం /  ఇంద్రపాల నగరం (నేటి అమ్రాబాద్)
Indrapala Nagaram (Present Location)ప్రస్తుతం  యాదాద్రి జిల్లా వలిగొండ మండలం తుమ్మలగూడెం శివారులో ఉంది
Second Capital-రెండవ రాజధాని  దెందులూరు (పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా)
Title from Kandaa-కందార రాజుల నుండి పొందిన బిరుదు  త్రికూటమలయ
last king -చివరిరాజు   మంచన భట్టారకుడు
Comparison of Kingdom-పోల్చుకున్నారు  విష్ణుమూర్తి యొక్క కౌస్తుభంతో పోల్చుకున్నారు 
Performed Ritual-యాగం  హిరణ్యగర్భ యాగం
Proofs for existence-సాహిత్య ఆధారాలు  సేతుబంధ అనే గ్రంధాలు 
Relation to Vakatakas వాకాటకులకు సామంతులు

శాసనాలు

  1. తొలి సంస్కృత శాసనం: ఇంద్రపాలనగరం (గోవిందవర్మ)
  2. తొలి ప్రాకృత శాసనం: చైతన్యపురి (గోవిందవర్మ)
1. తుమ్మలగూడెం రాగిశాసనాలు-2                                                                

[వీరిపరిపాలన, చారిత్రక విషయాలు  ‘తుమ్మలగూడెం’ శాసనం ద్వారా తెలుస్తుంది ]
 వలిగొండ మండలం, యాదాద్రి జిల్లా,
2. చైతన్యపురి శిలాశాసనం హైదరాబాద్
3. కీసరగుట్ట శిలాశాసనం మేడ్చల్ జిల్లా
4. సలేశ్వరం శిలాశాసనం అమ్రాబాద్, నాగర్ కర్నూల్

విష్ణుకుండినుల రాజులు

రాజు పేరు పాలన కాలం బిరుదులు/ప్రత్యేకతలు ప్రధాన విజయాలు/కృతులు
ఇంద్రవర్మ (మహరాజేంద్రవర్మ) క్రీ.శ. 358-370 ప్రియపుత్రుడు • విష్ణుకుండినుల మొదటి పాలకుడు• రామతీర్థం శాసనం జారీ చేసాడు

• రాజధాని: ఇంద్రపాలనగరం (తుమ్మలగూడెం) ని నిర్మించాడు 
మొదటి మాధవవర్మ క్రీ.శ. 370-398 విక్రమహేంద్ర .ఇతను ఇంద్రవర్మ కుమారుడు .                                      • .రాజధానిని వినుకొండ నుండి కీసరకు మార్చాడు• ఉండవల్లి, భైరవకోన, మొగల్రాజపురం గుహలను తొలిపించాడు

• ఋషిక మండలాన్ని (తెలంగాణ) ఆక్రమించాడు
గోవింద వర్మ  – – .ఇంద్రపాలపురం రాజధానిగా మార్చదు                           • తెలంగాణలో తొలి సంస్కృత (ఇంద్రపాలనగరం) & ప్రాకృత (చైతన్యపురి) శాసనాలు వేయించాడు• బౌద్ధమతాన్ని ఆదరించాడు

• గోవిందవిహారం నిర్మించాడు

• పల్లవులను ఓడించాడుపెనకపుర ,ఎన్మథల,ఇరుందేర అనే గ్రామాలని దత్తకి ఇచ్చాడు 
రెండవ మాధవ వర్మ క్రీ.శ. 435-470 జనాశ్రయ, త్రివరనగర భవనగత సుందరీ హృదయ నందన • విష్ణుకుండినుల స్వర్ణయుగం• 11 అశ్వమేధయాగాలు, పురుషమేధం (నరబలి) నిర్వహించాడు

• శాలంకాయనులు, పల్లవులను ఓడించాడు

• ఉండవల్లిలో విష్ణు విగ్రహం ప్రతిష్ఠించాడు

• అనేక రామలింగేశ్వర ఆలయాలు నిర్మించాడు

• ఇతను వేయించిన శాసనాలు:
• ఈపురు శాసనం -1
• ఖానాపూర్ శాసనం
• వేల్పూరు శాసనం
విక్రయేంద్రవర్మ(రెండవ విక్రయేంద్రవర్మ) – పరమసొగతస్య, మహాకవి • విష్ణుకుండిన-వాకటక వంశాల సంబంధాలు• సాహిత్య ప్రోత్సాహకుడు.బ్రహమణులకి తుంది అనే గ్రామాన్ని దానం చేసాడు 
3వ మాధవవర్మ – త్రికూట మలయాధిపతి • ఆనంద గోత్రికులను నిర్మూలించాడు
విక్రయేంద్ర భట్టారక వర్మ – సకల భువన రక్షాభరణైకాశ్రయ

.చివరివాడు

• తుమ్మలగూడెం-2, తుండి శాసనాలు వేయించాడు
• బ్రాహ్మణులకు గ్రామాలు దానమిచ్చాడు
ఇంద్రభట్టారక వర్మ – – • ఘటికాస్థానాలు (వైదిక విద్యాలయాలు) స్థాపించాడు
మంచ భట్టారకవర్మ – – • విష్ణుకుండినుల చివరి పాలకుడు• పృథ్వీమూలుడిచే ఓడించబడ్డాడు.దీని గురించి “తాండివాడ శాసనం “ద్వారా తెలుస్తుంది 

విష్ణు కుండినుల పరిపాలన విధానం

విభాగం వివరాలు
పరిపాలన విభజన రాజ్యం → రాష్ట్రాలు → విషయాలు (ప్రాంతీయ ప్రశాసన యూనిట్లు)
సైన్య సంస్థాపన – హస్తికోశ: గజదళాధిపతి (ఏనుగు దళం ప్రధాని)
– వీరకోశ: పదాతిదళాధిపతి (కాల్బలం ప్రధాని)
ప్రధాన ఉద్యోగులు – రజ్జుక: భూమి కొలతలు & పన్ను నిర్ణయం
– ఫలదారుడు: పంటలో రాజభాగం నిర్ణయించేవాడు
– సెట్టి: ధాన్యం కొలిచే అధికారి
– అక్షపటలాధికృతుడు: ప్రభుత్వ పత్రాల సంరక్షకుడు

సాహిత్యం -మతం

విషయం వివరాలు ప్రాముఖ్యత
అధికార భాష సంస్కృతం తెలంగాణలో సంస్కృతాన్ని అధికార భాషగా ప్రవేశపెట్టిన మొదటి రాజవంశం
తొలి తెలుగు శాసనం విక్రమేంద్ర భట్టారకవర్మ చిక్కుళ్ళ తామ్రశాసనంలో “విజయరాజ్య సంవత్సరంబుల్” (మొదటి తెలుగు వాక్యం) తెలుగు భాషా వికాసంలో మైలురాయి
తొలి తెలుగు పదం కీసరగుట్టపై “తొలుచువాండ్లు” అనే అచ్చ తెలుగు పదం చెక్కబడింది ప్రాచీన తెలుగు శిలాశాసన పదాలకు నిదర్శనం
రాజుల బిరుదులు – ఇంద్రభట్టారక వర్మ: ఘటికావస్త పుణ్యసంచయ
– రెండవ మాధవవర్మ: విద్య ద్విజగుడు విస్తావృద్ధ తపస్వి జనాశ్రచయ
– గోవిందవర్మ: షడభిజ్ఞ		 సాహిత్య, విద్యపై ఆదరణకు సాక్ష్యాలు
సాహిత్య పోషకత పై బిరుదులను బట్టి రాజులు స్వయంగా కవి-పండితులు మరియు వారి పోషకులు సంస్కృత-తెలుగు సాహిత్య వికాసానికి దోహదం

 విష్ణుకుండినుల శిల్పకళా

Category Description Significance
Temple Architecture – గర్భగృహం, ముఖమండపం, అర్థమండపం ఉండే ఆలయాలు నిర్మించారు తెలంగాణలో ప్రాచీన హిందూ ఆలయ నిర్మాణ శైలికి ఆదిరూపం
Fort Construction – భువనగిరి కోటను మొదటి విష్ణుకుండినులు నిర్మించారు
– కోట గోడలపై సింహ శిల్పాలు (విష్ణుకుండిన రాజచిహ్నం)		 రాజ్య సైనిక & రాజకీయ శక్తికి నిదర్శనం
Buddhist Monuments – ఫణిగిరి, నేలకొండపల్లిలో బౌద్ధ స్థూపాలు
– నేలకొండపల్లి స్థూపాన్ని “విరాట్ స్థూపం” అని పిలిచేవారు		 బౌద్ధమత ప్రాబల్యానికి సాక్ష్యాలు
Cave Architecture – మంథని (పెద్దపల్లి) ప్రక్కన ఎల్.మడుగు గుహలు
– గౌరీగుండం జలపాతం గుహల్లో చైత్యాలంకరణలు
– కోమటి గుహలు (జైన ఆరామాలు)		 బౌద్ధ & జైన మతాల సమన్వయాన్ని ప్రతిబింబిస్తుంది
Shaiva-Shakti Temples – ఉమామహేశ్వరం, సల్లేశ్వరం గుహాలయాలు (అమరావతి సమీపం)
– ఉమామహేశ్వరం శ్రీశైల ఉత్తర ద్వార క్షేత్రంగా ప్రసిద్ధి		 శైవ-శాక్తేయ మత ప్రభావం
Unique Artifacts – ఉమామహేశ్వరంలో పల్లవుల శివలింగం + విష్ణుకుండినుల నగారా భేరి
– సల్లేశ్వరంలో “విశ్వేశ కక్కలస” బ్రాహ్మీ శాసనం		 శాతవాహన-పల్లవ-విష్ణుకుండినుల కళా సంప్రదాయాల మిశ్ర

విష్ణుకుండినుల ఆర్థిక వ్యవస్థ, నాణేలు & సామాజిక పరిస్థితులు

Category Details Significance
Economic System – స్వయం సమృద్ధి గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థ
– వ్యవసాయ అభివృద్ధికి ప్రాధాన్యం		 స్థిరమైన పన్ను వ్యవస్థ & గ్రామ స్వయం పాలన
Foreign Trade – తూర్పు ఆసియా (ఇండోనేషియా, వియత్నాం)
– పశ్చిమ దేశాలు (రోమ్, గ్రీస్)
– రెండవ మాధవవర్మ బిరుదు: త్రిసముద్రాధిపతి		 సముద్ర వాణిజ్య ప్రాబల్యానికి నిదర్శనం
Coinage System – లోహాలు: రాగి, ఇనుము
– చిహ్నాలు: శ్రీపర్వత, శంఖం, సింహం
– గవ్వలు: ద్రవ్యంగా వాడకం (ఫాహియాన్ ప్రకారం)
– రోమన్ నాణేలు: కాన్‌స్టాంటైన్ బంగారు నాణెం (ఆలంపురం త్రవ్వకాలలో)		 బహుళ ద్రవ్య వ్యవస్థ & అంతర్జాతీయ వాణిజ్య సంబంధాలు
Metal Craftsmanship – బంగారు బుద్ధ విగ్రహాలు (శ్రీపర్వతం)
– పోత ఇనుము డబ్బి (కీసరగుట్ట)		 కంసాలి వృత్తి నైపుణ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది
Social Structure – వర్ణాశ్రమ ధర్మాలు బలపడ్డాయి
– తల్లిదండ్రుల పట్ల గౌరవం (మాధవవర్మ ఉదాహరణ)		 సామాజిక స్థిరత్వం & కుటుంబ విలువలు
Judicial System – దివ్యాలు: న్యాయ విధులు (రెండవ మాధవవర్మ)
– ఉరిశిక్ష వంటి కఠిన శిక్షలు		 క్రమశిక్షణ & న్యాయపాలనకు ప్రాధాన్యం

విష్ణుకుండినుల కాలపు గుహలు

గుహల పేరు స్థానం ప్రత్యేకతలు ముఖ్య విగ్రహాలు/శిల్పాలు
మొగల్రాజపురం గుహలు కృష్ణా జిల్లా – మొత్తం 5 గుహలు
– 5వ గుహ (శివతాండవ గుహ) అతిపెద్దది		 – అర్థనారీశ్వర ప్రతిమ
– అష్టభుజ నారాయణస్వామి
– త్రివిక్రమావతార మూర్తి
ఉండవల్లి గుహలు కృష్ణా జిల్లా – 3 గుహలు (మధ్యస్థ గుహ పెద్దది)
– అనంతపద్మనాభస్వామి ఆలయం ఇక్కడే		 – ఉత్పత్తి పిడుగు లేఖనం
– పూర్ణకుంభ శిల్పం
– రెండవ మాధవవర్మ శయన విష్ణువు ప్రతిష్ఠ
అక్కన్న-మాదన్న గుహలు విజయవాడ (కనకదుర్గ ఆలయం సమీపం) – విష్ణుకుండినులచే తొలిపించబడినవి – విష్ణు & శివ సంబంధిత శిల్పాలు
Home
TGPSC Notes shop
TGPSC Short Notes
TGPSC Tests
Join Telegram
User

Why We Are Best?

At Online Learning Store, we provide a variety of top-quality Quiz & Education PDFs to fit your needs. From study guides 📚 and test prep 📄 to skill courses 🎓, we’ve got you covered.

Facebook Twitter Youtube Instagram

BEST SELLING

USEFUL LINKS

©Tazatak 2025 | Made with ❤️ by BlogPro ToolKit