పంచవర్ష ప్రణాళికలు – సమగ్ర పట్టిక
క్ర.సం. |
ప్రణాళిక పేరు |
|
వ్యవధి |
|
ప్రధాన లక్ష్యాలు/విశేషాలు |
|
వృద్ధి రేటు (లక్ష్యం vs సాధించినది) |
|
ముఖ్య ఫలితాలు/ప్రత్యేక పథకాలు |
|
ప్రధాన ఘటనలు/వైఫల్య కారణాలు |
|||||
1 |
మొదటి పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1951-1956 |
|
హర్రోడ్-దమోర్ మోడల్. వ్యవసాయం, ధరల నియంత్రణ, రవాణా రంగాలకు ప్రాధాన్యం. కమ్యునిటీ డెవలప్మెంట్ ప్రోగ్రాం (1952). |
|
లక్ష్యం: 4.5% |
|
వ్యవసాయ ఉత్పత్తిలో విజయం. |
|
— |
|||||
2 |
రెండో పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1956-1961 |
|
మహలనోబిస్ మోడల్. భారీ పరిశ్రమలు, ప్రభుత్వ రంగ ప్రాధాన్యత. |
|
– |
|
పారిశ్రామికీకరణ ప్రారంభం. |
|
— |
|||||
3 |
మూడవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1961-1966 |
|
వ్యవసాయం, గోధుమల ఉత్పత్తి. రాష్ట్రాలకు అదనపు బాధ్యతలు. |
లక్ష్యం: 5.6% |
|
విఫలం. 1966-69లో 3 వార్షిక ప్రణాళికలు. |
|
చైనా యుద్ధం (1962), పాకిస్తాన్ యుద్ధం (1965). |
||||||
4 |
నాల్గవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1969-1974 |
గాడ్గిల్ ఫార్ములా. స్థిరత్వంతో వృద్ధి. బ్యాంకుల జాతీయం (1969). |
లక్ష్యం: 5.7% |
ఇందిరా గాంధీ బ్యాంకుల జాతీయం చేసింది. |
|
— |
||||||||
5 |
ఐదవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1974-1978 |
“గరీబీ హటావో”. ఆహార స్వావలంబన, పేదరికం నిర్మూలన. |
లక్ష్యం: 4.4% |
అత్యవసర పరిస్థితి (1975). |
మురార్జీ ప్రభుత్వం రద్దు చేసి రోలింగ్ ప్లాన్లు ప్రారంభించింది. |
|||||||||
6 |
ఆరవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1980-1985 |
హిందూ వృద్ధిరేటు (5%) అధిగమించడం. ధరల నియంత్రణలు తొలగించడం. |
లక్ష్యం: 5.2% |
RLEGP (1983), NREP (1980), DWACRA పథకాలు. తలసరి ఆదాయ వృద్ధి: 3.2%. |
— |
|||||||||
7 |
ఏడవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1985-1990 |
15-సంవత్సర దీర్ఘదృష్టి. శక్తి రంగానికి 28% నిధులు (“శక్తి ప్రణాళిక”). |
– |
ఆధునికీకరణ, స్వావలంబన. |
— |
|||||||||
8 |
ఎనిమిదవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1992-1997 |
నరసింహారావు-మన్మోహన్ సింగ్ ఆర్థిక సంస్కరణలు. ప్రైవేట్ రంగ ప్రాధాన్యత. |
– |
సూచనాత్మక ప్రణాళిక విధానం. ఎల్పీజీ మోడల్. |
1991 ఆర్థిక సంక్షోభం తర్వాత సంస్కరణలు. |
|||||||||
9 |
తొమ్మిదవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
1997-2002 |
సామాజిక న్యాయం, గ్రామీణాభివృద్ధి. |
లక్ష్యం: 6.5% |
SJSRY (1997), JGSY (1999), SGSY (1999), PMGSY (2000). తలసరి ఆదాయ వృద్ధి: 3.4%. |
— |
|||||||||
10 |
పదవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
2002-2007 |
8% వృద్ధి, పేదరికం తగ్గింపు, అక్షరాస్యత 75%. |
లక్ష్యం: 8% |
50 మిలియన్ల ఉద్యోగాలు. |
— |
|||||||||
11 |
పదకొండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
2007-2012 |
“సత్వర, సమ్మిళిత వృద్ధి”. 27 నిర్దేశిత ప్రమాణాలు. |
లక్ష్యం: 9% |
వ్యవసాయం (4%), పారిశ్రామికరంగం (10-11%), సేవారంగం (9-11%). |
2008 ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం ప్రభావం. |
|||||||||
12 |
పన్నెండవ పంచవర్ష ప్రణాళిక |
|
2012-2017 |
“వేగవంతమైన, స్థిరమైన, సమ్మిళిత వృద్ధి”. |
— |
ఉద్యోగాలు, ఆరోగ్యం, విద్య, వెనుకబడిన ప్రాంతాల అభివృద్ధి. 2014లో నీతి ఆయోగ్ ఏర్పాటు. |
— |
అదనపు వివరాలు:
- ప్రణాళికా సంఘం:
- 1950లో ఏర్పాటు, 2014లో నీతి ఆయోగ్ తో భర్తీ.
- మొదటి 11 ప్రణాళికలు పూర్తయ్యాయి; 12వ ప్రణాళిక (2012-17) చివరిది.
- విజయాలు:
- స్వతంత్రం తర్వాత ఆర్థిక పునర్నిర్మాణం, భారీ పరిశ్రమలు, ఆహార భద్రత.
- 8వ ప్రణాళిక (1992-97) తర్వాత ఆర్థిక సంస్కరణలు ప్రారంభం.
- వైఫల్యాలు:
- 3వ ప్రణాళిక యుద్ధాల వల్ల విఫలం.
- 5వ ప్రణాళిక అత్యవసర పరిస్థితి (1975) తర్వాత రద్దు.
- 9వ ప్రణాళిక లక్ష్యానికి తక్కువ (6.5% vs 5.4%).
- ప్రధాన పథకాలు:
- RLEGP(1983), NREP (1980), PMGSY (2000), SGSY (1999).
- 8వ ప్రణాళికలో ఎల్పీజీ మోడల్ (సంస్కరణలు).
- రాజకీయ ప్రభావాలు:
- ఇందిరా గాంధీ బ్యాంకుల జాతీయం (1969).
- మన్మోహన్ సింగ్ ఆర్థిక సంస్కరణలు (1991).
Very nice and Thankyou so much aandi 🤝🏻